Kurumsal İnovasyon Laboratuvarı Nedir?
ARAŞTIRMA
Okuyacağınız makale, Türkiye’den ilk ve tek partneri olduğumuz, Avrupa’nın en büyük uygulama temelli araştırma organizasyonu Fraunhofer IAO’nun Office21® projesi kapsamında yürütülen araştırma analizlerini içermektedir.
Teknoloji, 1950’li yıllardan itibaren büyük bir hızla, hayallerimizin sınırlarını aşarak gelişmeye devam ediyor. Masaüstü bilgisayarlardan cep telefonlarına ve akıllı sistemlerden yapay zekaya, teknolojinin hayatımıza giderek daha fazla etki edeceğini öngörebiliyoruz.
Bu gelişmeler, iş dünyası için de pek çok fırsat sunuyor. Ancak, klasik organizasyon yapısında kalmayı sürdüren şirketlerin bu fırsatlardan etkili bir şekilde yararlanamayacağını ya da onları geliştiremeyeceklerini artık biliyoruz.
Sürücüsüz otomobillerden yenilenebilir enerjiye kadar değişen dünyada şirketlerin tüm bu değişimi göz önüne alması, uzun vadeye odaklanması ve yenilikçi adımlar atması bekleniyor.
Bu çalışmamızda, 2010’lu yıllardan itibaren elde ettiğimiz verilerin de ışığında, 17 şirketle birlikte test ettiğimiz kurumsal inovasyon laboratuvarlarıyla ilgili temel sorulara cevap vermeye çalıştık:
- Yenilik ya da inovasyon laboratuvarlarını nasıl anlamlı bir şekilde tanımlayabiliriz?
- İnovasyon laboratuvarlarının özel amaçları neler olmalıdır?
- Hangi farklı formatlarda var olabilirler?
- İnovasyon laboratuvarlarının organizasyonu, yönetimi ve yerleşimi nasıl tasarlanmalıdır?
- İlk deneyimlerden yola çıkarak gelecekle ilgili ne tür beklentiler ortaya çıkmıştır?
- Potansiyel riskler nelerdir?
Günümüzde şirketlerden, her zamankinden daha fazla, kapsamlı ve derin değişiklikler yapmaları ve daha da önemlisi, bu değişikliklerle kendilerini şekillendirmeleri bekleniyor. Çünkü, ancak bu şekilde yaşanan değişimden faydalanabilecekleri ve riskleri yönetebilecekleri görülüyor.
Aynı zamanda şirketlerin inovasyon kapasitesini genişletmeleri için yeni yollar bulunması gerektiği de bir gerçeklik olarak karşımıza çıkıyor. Önceki iki çalışmamız olan ‘İş Birliğinin Büyüsü’ ve ‘İş Birliği: Kurumlar için İnovasyon Operatörü’, birlikte çalışmanın ya da en azından birlikte çalışmayla ilgili modellerin yeni fikirler üretmekte şaşırtıcı bir potansiyeli olduğunu ortaya koydu.
17 şirketle birlikte yürüttüğümüz bu çalışma ise, iş birliği ile kurumsal inovasyon laboratuvarları arasındaki benzerliğin oldukça yüksek olduğunu gösterdi.
İnovasyon ya da Yenilik Laboratuvarları Teriminin Ortaya Çıkışı
İnovasyon laboratuvarları, Philips Design ve Nokia Bell Labs gibi 1925 yılında kadar uzanan örnekleri olsa da, son 20-30 yılda ortaya çıkmış bir fenomendir.
Laboratuvar terimi ile şirketler, araştırma ve geliştirme alanlarındaki çalışmalarını, problemlere çözüm üretmeyi amaçlayan; açık, yaratıcı ve ilham verici bir atmosferi nitelendiriyorlar. Aynı zamanda müşterilerine, mevcut sorunların çözümüne yönelik etkili bir şekilde çalışacak donanıma sahip oldukları izlenimini oluşturuyorlar.
Blaeser-Benger’e göre bir inovasyon laboratuvarı;
‘... aslında yenilikçi fikirleri başlatmak ve harekete geçmek için kullanılan fiziksel ve / veya sanal bir alandır. Gerçek ve / veya sanal altyapısı sayesinde bir laboratuvar, potansiyel müşteriler de dahil olmak üzere ve çoğu zaman sınırlı bir süre için bir dizi yaratıcı zihnin açık iş birliğini sağlar. Bulundukları yer, ya da bazen inşaat özellikleri ve gerçek ya da sanal yerleşimleri sayesinde, alanlar yaratıcı çalışmaları kolaylaştıran bir ortam oluşturur. Bir laboratuvar sadece mekanla ilgili bağlantıların kurulmasını değil, aynı zamanda kendi içinde yaratıcı düşünce süreçlerine elverişli olan bireyler arasındaki yeni etkileşimleri de sağlar.’
Böhm ve ekibine göreyse, laboratuvar aşağıdaki evrensel özelliklerle karakterize edilebilir:
- Bir ‘kendin yap’ araç kitinde olduğu gibi araçlar. Bunlar, üretim süreçlerini kullanıcılar için kolaylıkla erişilebilir yapmak için kullanılmalıdır. Esas olarak üretim odaklı laboratuvarlarda uygulanabilir.
- Küratörlüğün açık olması. Mümkün olduğu kadar, toplumun ulaşabileceği, çekici bir çevre yaratılması anlamına gelir. Bu, disiplinler arası iş birliğine yol açabilecek, kendiliğinden karşılaşmaları teşvik etmelidir.
- Bireylerin geleneksel düşünceden uzaklaşmasına izin veren, bilinçli olarak tasarlanmış alanlar anlamına gelen boş alanlardır. Kasıtlı olarak ‘kutunun dışında’ (out of the box) düşünme.
- Atölyeler veya eğitim oturumları biçimindeki öğrenme platformu. Laboratuvar tarafından sunulan ileri eğitim fırsatları.
Şu ana kadar hatları çizilen özellikler inovasyon laboratuvarlarının belirleyici özelliklerinin kapsamlı bir listesini içermese de, temel olarak kabul edilebilirler.
Kurumsal İnovasyon Laboratuvarının Tanımı
Kurumsal inovasyon laboratuvarları; yeniliklerin analiz edilmesi ve / veya başlatılması için yeni ekip ve liderlik yapıları, yeni yöntemler ve işle ilgili yeni yaklaşımlar geliştirmeyi amaçlayan şirketler tarafından kullanılan özgürlük alanlarıdır.
İnovasyon ya da yaratıcılık laboratuvarları; temel önceliği bilgi ve fikir alışverişi olan fiziksel veya sanal alanlardır.
Uzun vadede veya sınırlı bir süre için kullanılabilecek deney yerleridir.
Laboratuvarlardaki yaratıcı ve yenilikçi süreçler; uygun altyapı, hizmet ve iş birliği içinde bilgi üretme yöntemleri sağlanarak desteklenir.
Genellikle bir inovasyon yaklaşımıyla karakterize edilirler. Bu, laboratuvarların sektörler arası ve disiplinler arası etkileşimler temelinde çalıştığı anlamına gelir. Çapraz inovasyon yaklaşımı, yenilikçi bireylerin veya şirketlerin, serbest çalışanların veya sektördeki bağımsız organizasyonların laboratuvarlardaki projelere katılımını da içerir.
Yazı dizisinin diğer bölümlerine aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
Kurumsal İnovasyon Laboratuvarlarının Türleri
Şirketlerin İnovasyon Yeteneği & Değişim İhtiyacı
Bir İnovasyon Laboratuvarı Nasıl Tasarlanabilir?